Het is de droom van elke idealist die van de wereld een betere plek wil maken. Ook Marieke Eyskoot, duurzaamheidsexpert en auteur, noemt in haar meest recente boek Dit is een goede gids ‘alle mooie merken die ik ken best eens samen te willen brengen in één groot warenhuis voor duurzame lifestyle’. Zo’n duurzaam warenhuis is ideaal voor als je weinig tijd hebt en meerdere duurzame aankopen in één keer wilt doen. Je hoeft tenslotte niet vier verschillende winkels af te struinen. Lekker makkelijk. En voor sommigen ongetwijfeld een plezierig tijdverdrijf.

Teller staat op 5
De eerste twee – Het Duurzame Warenhuis in Nijmegen en Het Faire Oosten in Amsterdam – openden al in 2014 hun deuren. Daarna bleef het lange tijd stil, op enkele pop-up initiatieven na. Tot er twee jaar geleden ineens nieuwe aanwas bij kwam. In 2021 opende Nieuw Mos in Amersfoort samen met Green Up in Utrecht. Een klein jaar later volgde Strant in Haren, waarmee de teller op vijf kwam te staan. Sinds 18 maart is een veelbelovend nieuw adres aan het lijst toegevoegd: TOMO, het eerste duurzame fashion-, beauty- & lifestyle-warenhuis met een circulaire missie. Wij spraken enkele ondernemers over hun ondernemerschap, hun doelen en ambities.

Met weinig tevreden
Een duurzaam alternatief voor de HEMA. Dat was het doel bij de oprichting van Het Duurzame Warenhuis, vertelt winkelmanager Vera van der Velden. “De eigenaren leven heel minimalistisch en zijn tevreden met weinig. Ze verkochten al jaren geleden biologische groente en fruit. Daarna startten ze – zo’n 35 jaar geleden – hun eigen supermarkt. Als ze toch iets nieuws nodig hebben, dan willen ze dat het duurzaam, eerlijk en biologisch is. Omdat er nog zo weinig te krijgen was, richtten ze in 2014 Het Duurzame Warenhuis op: een verantwoorde en stijlvolle winkel voor iedereen.”

Offline succes
Na een opstartperiode, waarbij de natuurvoedingswinkel als financiële achtervang fungeerde, draait Het Duurzame Warenhuis inmiddels al heel wat jaren zelfstandig. Zelfs in de coronaperiode hebben ze ‘het financieel niet slecht gedaan’. Als een van de weinigen besloten ze tijdens de verplichte coronasluiting om geen webshop te openen. Vera: “Dat is zo’n vervuilende business, daar willen we niet aan meedoen.”

Slow shopping
Het Duurzame Warenhuis kiest bewust voor een persoonlijke slash offline aanpak om langzamer of bewuster winkelen te stimuleren. “Veel mensen die in de winkel komen nemen langer de tijd voor hun aankoop”, legt Vera uit. “Ze verdiepen zich eerst in het product, vragen om advies en maken dan met zorg een keuze.”

De nieuwe standaard
Ook al is lang nog niet alles te verkrijgen en gaat ieder nieuw product eerst langs een strenge ballotage, toch heeft Het Duurzame Warenhuis een stevige ambitie. Ze willen namelijk dat diervriendelijk, biologisch, natuurlijk, lokaal, zero-waste en eerlijk geproduceerd de nieuwe standaard wordt. “Of eigenlijk willen we uiteindelijk overbodig worden.” Dat gaat hand in hand met de wens om meer winkeliers te inspireren. Vera: “We hopen dat er meer duurzame warenhuizen komen. Dat zien we totaal niet als concurrentie. We hebben allemaal een ander karakter en ieder warenhuis heeft zo zijn eigen waardes.”

Voor de 'lichtgroene' consument
Dat elk warenhuis zich op een net andere doelgroep richt, blijkt wel uit de plannen van nieuwkomer TOMO. “Dit wordt een warenhuis speciaal voor de lichtgroene consument”, legt oprichter Marjan Haselhoff uit. Want volgens haar richten de bestaande duurzame warenhuizen in Nederland zich vooral op de mensen die diehard duurzaam willen kopen. TOMO gaat het dus net anders doen. “TOMO is er voor de consument die graag zijn steentje bijdraagt aan een duurzamere wereld, maar die geen concessies wil doen op het gebied van stijl. Die kiest voor gemak, alles op één plek wil kunnen vinden en met een goed gevoel de winkel weer uit wil lopen.”

Professioneel aanpakken
Toen ze drie jaar geleden haar plan met de buitenwereld begon te delen, bleek dat veel mensen erin geloofden en mee wilden werken. Inmiddels tuigde ze een heuse adviesraad op, sloten meerdere partners en grote investeerders aan én vond ze een locatie, in de Westfield Mall of the Netherlands. “De laatste jaren is de aandacht voor duurzaamheid ontzettend gegroeid”, voegt Marjan toe. “Je hoeft de krant maar open te slaan of het gaat dáárover. Iedereen die ik over TOMO vertel, zegt ook: ‘O, wat geweldig dat er eindelijk zoiets komt'. Nu de markt er klaar voor is en we het goed en professioneel aanpakken, kan het haast niet misgaan.”

Dit zijn ze:
de 5+1 duurzame warenhuizen

Heb jij ze allemaal al eens gezien, deze vijf verantwoorde multi-winkels? En hoe ziet nieuwkomer TOMO eruit? Wij zetten ze voor je op een rij.

1. TOMO, Leidschendam
Op 18 maart opent in de Westfield Mall in Leidschendam het eerste fashion-, beauty- & lifestyle-warenhuis in Nederland dat op weg is naar circulariteit. Naast mooie duurzame merken, vind je er vintage (‘preloved’) en tweedehands kleding, verhuur van kleding en accessoires voor bijvoorbeeld feestjes en een Drop & Loop-concept voor de inzameling van kleding, waarbij je bij inlevering van oude kleding korting krijgt op nieuwe aankopen. Bijzonder is de repareerservice waar je tot vijf jaar na je aankoop terecht kunt om je kapotte kleding gratis te laten repareren.
www.tomo.nl

2. Het Faire Oosten, Amsterdam
“Ik geloof dat fast fashion en goedkope massaproductie niet langer mogelijk zijn. Niet voor onze planeet. Niet voor onszelf”, schrijft eigenaar Magali Heuberger op de website. In het warenhuis, dat in 2014 als een van de eerste opende en al jaren tot de gevestigde orde in Amsterdam behoort, vind je dan ook alleen producten die gemaakt zijn met respect voor het milieu en voor de mensen die ze maken. Van DIY vinaigrettes en likeuren tot vegan leren boots en tassen, circulaire warme truien en handgemaakte sieraden van Nederlandse bodem. Het assortiment bestaat voor de rest uit een scala aan gevestigde merken zoals ArmedAngels, Kings of Indigo en Veja.
www.hetfaireoosten.nl

3. Het Duurzame Warenhuis, Nijmegen
Na zo’n dertig jaar een natuurvoedingswinkel te hebben gerund, trokken eigenaren Rudie Wijnen en Jonny Arnoldi in 2014 de stoute schoenen aan. Ze werkten hard om zoveel mogelijk duurzame alternatieven voor gangbare producten te vinden en dat is gelukt. Bovendien passen ze het assortiment continu verder aan. Van een waste free vulstation voor schoonmaakmiddelen tot milieuvriendelijk tuingereedschap. Ook hebben ze hun eigen fair trade en bio-kledinglijn met basic items voor een fijne prijs-kwaliteitverhouding. Verder organiseren ze regelmatig workshops, zoals visible mending om kapotte kleding op een speelse manier op te lappen.
https://www.duurzamewarenhuis.nl

4. Nieuw Mos, Amersfoort
Natuurvoedingswinkel De Mos is sinds de jaren ‘90 een begrip in Amersfoort en omstreken. Een paar deuren verderop vind je sinds zo’n twee jaar het non-food broertje Nieuw Mos. In dit duurzame warenhuis vind je fair trade dames- en herenkleding, artikelen voor baby’s en kinderen en woon- en interieuritems. Veel items zijn GOTS-gecertificeerd (global organic textile standard), gemaakt van biologisch katoen of duurzaam hout zoals bij het speelgoed. De wijnen zijn biologisch, biodynamisch of puur natuurlijk gemaakt. In het lunch- en eetcafé werkt de keuken met verse ingrediënten die vanwege een ‘deukje of krasje’ niet meer los verkocht kunnen worden.
https://www.nieuwmos.nl

5. Green UP, Utrecht
Dit ‘pop-up warenhuis’ vind je sinds de zomer van 2021 in het oude pand van Broese op de Stadhuisbrug. Van fair fashion- en vintagemerken tot een organic beautysalon en spullen met een verhaal tot ecologische wijn en alledaagse eco-producten. Alle ondernemers huren er enkele vierkante meters – of slechts enkele planken – waarop ze hun duurzame waar of diensten aanprijzen. Ook worden er regelmatig evenementen georganiseerd, zoals het Makers Day Event waarbij je kennismaakt met de makers en hun handgemaakte producten, je je eigen portemonnee creëert of een naaiworkshop volgt. Het initiatief heeft helaas een einddatum, omdat het pand in 2024 ingrijpend wordt gerenoveerd.
https://green-up.eco

6. Strant, Haren (NB)
Bij Warenhuis Strant (dialect voor eigenwijs en brutaal) vind je sinds mei 2022 gezellige shops-in-shop waar je naast (h)eerlijke streekproducten en duurzame cadeauartikelen ook terecht kunt voor prachtige vintage interieuritems en -accessoires. Ideaal voor als je je huis wil inrichten, maar een niet te grote voetafdruk achter wil laten. Verder vind je er producten rechtstreeks bij de teler om de hoek vandaan, zoals jam en thee van Zusters Clarissen in Megen, biologisch varkens- en rundvlees uit Macharen en meel van Molen Desiré. Je begrijpt het: absoluut een bezoekje waard.
https://warenhuisstrant.nl/