Al duizenden jaren hebben mensen bossen gerooid en vernietigd. Aan het einde van de laatste grote ijstijd was naar schatting 57% van het bewoonbare land op aarde bebost. Sindsdien hebben mensen in alle delen van de wereld bossen afgebrand en gekapt.

Op de websites Visual Capitalist en Our World in Data zie je dat proces helder terug. Lang ging de ontbossing vrij geleidelijk, maar zo’n honderd jaar geleden raakte die in een stroomversnelling. Met name vanaf 1930, zoals de grafiek (hieronder) laat zien, was de kap van tropisch regenwoud (groen) schrikbarend hoog. Zes decennia lang, tot eind jaren ’70 van de vorige eeuw, ging er telkens wereldwijd zo’n 115 miljoen hectare bos verloren.

Bekijk de slideshow op Visual Capitalist

Dieptepunt van ontbossing was in de ‘eighties’. Muzikaal waren die weliswaar onvergetelijk, maar ecologisch rampzalig. In tien jaar ging er maar liefst 151 miljoen hectare bos verloren. De ‘longen van de aarde’ krompen met twee keer het oppervlak van de VS van (ooit) 6 miljard naar slechts 4 miljard hectare.

Voor hout en (akker)land
En waarom? Mensen kappen en rooien vooral voor twee dingen: hout en land. We gebruiken hout als bouwmateriaal voor huizen en schepen, voor papier, als brandstof en nog veel meer. Nog steeds wordt wereldwijd ongeveer de helft van het gewonnen hout gebruikt voor energie, voornamelijk voor koken en verwarmen in huishoudens.

Brazilië: 63% van het bos verdween voor veeteelt
Maar verreweg de belangrijkste reden blijkt landbouw: volken over de hele wereld kappen, rooien en verbranden (oer)woud om ruimte te maken voor veeteelt – voor vleesproductie dus. Niet schrikken: maar liefst 63% van alle sinds 2001 gekapte regenwoud in Brazilië verdween voor de aanleg van akkers voor veevoer.

Ontbossing stoppen…
Goed nieuws is er ook: veel overheden willen nu snel stoppen met ontbossing. Op de COP26-klimaattop in Glasgow besloten de landen die samen 85% van alle bossen ter wereld bevatten om die vanaf 2030 niet verder te laten krimpen. In een aantal grote landen – waaronder de VS, Engeland, Frankrijk, China, India en Japan – stijgt het aantal beboste hectares inmiddels.

…en zelfs omkeren!
Dat is goed nieuws: onze generatie kan de eerste in de geschiedenis van de mensheid worden die de ontbossing stopt en mogelijk zelfs omkeert. Hoe? Met efficiënte landbouw die op een kleiner oppervlak meer opbrengst mogelijk maakt. Met een eiwittransitie waarbij we vlees op grote schaal vervangen door plantaardig. Met versnelde uitrol van duurzame energiebronnen. En met een effectief bosbeschermingsbeleid. Klinkt te doen, toch? Zo kunnen we samen de wereldwijde ontbossing stoppen. En zelfs netto méér bos planten.

Kijk voor meer feiten, cijfers en (interactieve) grafieken over ontbossing op Visual Capitalist en op Our World in Data (Engels).